Op oudejaarsavond lazen we Spreuken 8: 22-36. Daar ging het over de wijsheid, die door God al was gemaakt vóór de schepping van hemel en aarde uit.
Dat alleen al vormt een rustgevende gedachte bij het verlaten van het roerige jaar 2015: dat er een wijsheid is, die blijkbaar alles overziet, kan dragen en verdragen en ten goede kan keren.

Het bijzondere is, dat ”Wijsheid” hier zélf aan het woord is. Alsof het een persoon betreft.

Wijsheid vertelt, dat ze er al was vóór de schepping van de aarde.
En vervolgens ook voor de schepping van de hemel.
Dat is bijzonder: wij denken vaak: ”In den beginne schiep God de hemel en de aarde” – in die volgorde.
Maar als we het scheppingsverhaal goed lezen, zien we dat inderdaad eerst de aarde geschapen werd, en vervolgens de hemel.
De hemel was het ”reddingsinstrument” voor de aarde.
De aarde was immers verzwolgen door het water.
Toen maakte God een uitspansel, dat scheiding maakte tussen de wateren, zodat vervolgens het water daaronder kon wegvloeien in de zeeën en het droge ontstond. (vergelijk het indammen van een stuk zee om dat vervolgens leeg te pompen en te ontginnen).
Het uitspansel – het lijkt op zo’n dam.
Het uitspansel: het wordt ”hemel” genoemd.
Hier zie je dus dat de hemel er is om het leven op aarde mogelijk te maken.

”Wijsheid” ging hier echter aan vooraf. ”Wijsheid” had de wateren voorzien, alsmede het hemelse reddingsplan.

”Wijsheid” wordt in het Jodendom ook gezien als de Tora, die van eeuwigheid is.
De evangelist Johannes neemt die gedachte op: ”In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God en het Woord was God.” En: ”Alles is erdoor geworden”.
Uit Johannes’ woorden maken we ook op dat met het Woord ten diepste Christus bedoeld wordt.
Zoals Paulus het ook in 1 Korinthe schrijft: Christus als Gods wijsheid.
Gods Wijsheid, Christus, die het hemelse reddingsplan voor de aarde voorziet en vorm en inhoud geeft – door het offer van zijn leven!

Bijzonder is ook dat ”Wijsheid” zichzelf ”Gods troetelkind” noemt.
In Wie God zich verheugt (Spreuken 8:30).
Ook hier kun je weer denken aan het eerste hoofdstuk van Johannes, waar van Christus gezegd wordt dat Hij rust aan de boezem van de Vader, of, zoals het ook wel vertaald is: op schoot van de Vader.
Christus, in Wie de Vader welbehagen heeft, vreugde schept!

Kortom, zo lopen er vele lijnen, die ons sterk doen vermoeden dat het Christus zelf is, die aan het Woord is in Spreuken 8.
De Wijsheid als persoon!
De geloofsbelijdenis van Nicea denkt ook geheel langs deze lijn, wanneer gesteld wordt dat Christus vóór alle tijden geboren is uit de Vader, en niet geschapen.
Hij was er vóór de schepping uit.

En toen Hij ‘in de tijd’ geboren was te Bethlehem, zo vertelt Lukas (2:40), groeide het Kind op en werd Hij krachtig in wijsheid!
Jezus nam Gods eeuwige Tora/Wijsheid compleet in zich op, en belichaamde die.
Gods Wijsheid onder ons in vlees en bloed!

Die gedachte kan rust geven, bij de jaarwisseling: wij hebben een Heer die de wijsheid in pacht heeft.
En dat Woord, die Wijsheid, is in Israel ook aan ons geschonken.
Zou het dan niet goed komen?
Reden temeer om bij die Wijsheid te blijven, die ook ons leven en onze tijd/wereld liefheeft en wil redden.
Reden temeer om je voor Hem en zijn Woord te openen, ook in 2016.

Toepasselijk is hierbij Gezang 476 (Liedboek 1973) , waarvan ik hier het eerste couplet geef:

Eeuwig Woord, U willen wij bezingen
God uit God en Licht uit Licht
Wijsheid, vóór de aanvang aller dingen
spelend voor Gods aangezicht;
engel Gods uit Isrels oude dagen,
Zoon van ’s Vaders eeuwig welbehagen,
dienaar van Gods hoog bevel,
kind der maagd, Immanuel!

Lees ook de rest van dit prachtige gezang en schriftgedeelte eens rustig door.