Het was voor mij een bijzondere Kerstmorgen. Aanvankelijk lukte het totaal niet om geïnspireerd een preek over Lukas 2 voor te bereiden. Te vaak hierover gepreekt?
Het werd nachtwerk.
Tot – diep in de nacht – ineens iets opviel aan het verhaal, wat voor mij écht nieuw was en de moeite van het brengen meer dan waard!

Wat viel mij op?
Dat er staat:

”Zij (Maria) beviel van haar eerstgeborene
wikkelde hem in doeken
en legde hem in een kribbe’‘ (vers 7)

Voor het eerst dacht ik: wat apart! Waarom verrichtte Maria al deze handelingen zélf? Normaal wordt een vrouw die net is bevallen toch zélf verzorgd? En Maria besteedt hier gelijk alle zorg aan haar kind.
Ik ben me de kerstnacht gaan verdiepen in de geschiedenis van bevallingen.
Inderdaad bleek het zo te zijn dat normaliter dat baker of vroedvrouw de bevallende vrouw bijstond, het kind en de moeder verzorgde na de bevalling.
De man was er sowieso niet bij.
Dat een man bij een bevalling was, was absoluut taboe.
Die zat dan bijv. in het belendende kamertje te wachten, en in sommige stromingen binnen het Jodendom is het daarbij gebruikelijk dat de man een serie Psalmen reciteert tijdens de bevalling.

Ook uit de Bijbeltekst maak je op dat Jozef er níet bij was. Maria deed immers alles zélf!
Dat maakt ook de bevalling wonderbaarlijk.
Niet alleen de ontvangenis van Jezus was dat, maar ook de geboorte.
Dat was mij voor dus echt een nieuwe ontdekking.

En vanuit dit gezichtspunt begreep ik ook ineens dat andere vers, dat ik nooit helemaal goed begrepen heb.
Wanneer de engelen de herders berichten, staat er dat er voor hen ”een” redder is geboren:

”Voor u is heden een redder geboren” (vers 11)

Ik heb altijd gedacht: waarom zeggen de engelen niet ”dé” redder?

Maar ook dit past prachtig in het geheel!
Want wat is hier aan de hand? Het gaat hier om het blijde geboortebericht.
Normaliter vertelde de vroedvrouw, wanneer de bevalling achter de rug was, als eerste aan de wachtende vader het goede nieuws:

”voor u is een zoon/dochter geboren”.

Ook hier het woordje ”een”. (trouwens, in het Jodendom wordt de naam pas op de achtste dag gegeven, bij de besnijdenis). (zie ook vers 21)

En zo vallen voor mijn gevoel alle puzzelstukjes op hun plek. Direkt na de geboorte – en dat is opnieuw bijzonder – krijgt niet Jozef als eerste het blijde geboortebericht, maar de hérders!

De engel neemt hier de rol van de vroedvrouw op zich, en meldt hen:

”Voor u is een redder geboren”.

Zou trouwens de engel ook als ”vroedvrouw” Maria hebben bijgestaan? Ik denk het wel. Net zoals de hemel volop betrokken was bij de wonderbaarlijke ontvangenis, is de hemel ook bij Maria’s wonderbaarlijke verlossing betrokken geweest. Dan kan haast niet anders!

Maar nog even terug.
Erg bijzonder dat niet Jozef als eerste, maar de herders dit bericht krijgen.
Alsof zij de vader zijn!

En daar zit de boodschap:
normaal kreeg de vader het bericht: je hebt een zoon/dochter! En daarmee toekomst.

Nu krijgen de herders – en wij allen de boodschap:

voor u is een Redder geboren!

Voor ons is er toekomst, dankzij dit Kind!