Zondag 20 september 2015 1 Koningen 21:1-16

Het verhaal van zondag (over de moord op Naboth en de diefstal van zijn wijngaard door Achab) kent een frappante overeenkomst én tegenstelling met dat van vorige week. Het volgende viel me voor het eerst pas eigenlijk op!

– Achab had nul op request gekregen van Naboth om zijn wijngaard te kopen. Net als bij Elia (op andere wijze) het geval was, knapt er nu iets in Achab. We treffen hem mismoedig aan. Hij is gaan liggen en weigert brood te eten. Dit roept herinneringen op aan Elia die onder de bremstruik ging liggen in de woestijn en niet meer at en dronk.

– ditmaal lag er onder de frustratie/teleurstelling geen nobel streven (het vuur dat bij Elia brandde was om het volk bij God te brengen) maar een ander streven (het vuur dat bij Achab brandde was het vergroten van zijn privé-grondbezit). Naboths weigering zijn wijngaard te verkopen riep deze heftige reaktie op bij Achab. Wat zegt dit over zijn karakter? En was hij net als Elia ook moe van alles: in Achabs geval de intensieve (en verloren!) wedstrijd op de Karmel? Mogelijk dat dat zijn sporen trok. En nu wéér een tegenslag. Net als bij Elia vormde ook, na alles, één mens het druppeltje. Bij Elia was het Izebel die de emmer deed overlopen. Bij Achab was zij daarentegen degene die hem er juist weer bovenop hielp. Zie hier:

– ditmaal geen goede engel (zoals bij de uitgebluste Elia) maar het ‘’slechte stemmetje’’ van Izebel die aangeeft wel even af te rekenen met Naboth. Let op haar woorden, die hetzelfde beginnen als bij de engel jegens Elia: ‘’Sta op – eet je brood! v7’’.
– Elia was in zijn moeheid ontvankelijk voor de stem van de engel/God, die een pastorale stem bleek. Het schonk hem nieuwe kracht.
Ditmaal is de mens (Achab) in zijn zwaktemoment ontvankelijk voor deze anti-pastorale, op moord beluste stem van het kwaad. Hij bewilligt in Izebels voorstel Ook dat kan bij moeheid etc.: dat je het kwade vaste voet geeft in je hart/leven.

In mijn beleving stelt de schrijver van 1 Koningen ons als lezers daarom voor de vraag waar wij ons door laten leiden, juist in crisismomenten. Voor Elia betekende Izebel de oorzaak van zijn crisis, maar hij bleef zich tegen haar verzetten. Hij wilde het goede spoor van God blijven volgen. Voor Achab was Izebel juist de krachtbron om hem door zijn crisis heen te helpen.

De vraag is dus: waarop zijn wij mensen afgestemd: is het kwade onze krachtbron, of zoeken wij het goede pad van Gods Tora (richtingwijzers) te blijven volgen?

Een aandachtspunt om paraat te hebben, juist als je zelf moe bent, of als er crisis is (in je persoonlijk leven of in het groot).

Het verhaal van 1 Koningen 21: 1-16

1	Het geschiedt na de hier besproken zaken: er is een wijngaard toegevallen aan Nabot de Jizreëliet die in Jizreël woont,- terzijde van de paleishal van Achab, koning van Samaria.
2	Dan spreekt Achab tot Nabot en zegt: geef mij je wijngaard, dan wordt die mij tot moestuin, omdat hij zo dicht naast mijn huis ligt; in plaats daarvan geef ik jou een wijngaard die nog beter is dan deze; en als dat beter is in je ogen geef ik je z’n koopprijs in zilver!
3	Maar Nabot zegt tot Achab: dat zij verre van mij, vanwege de Ene, om het erfgoed van mijn vaderen aan u te geven!
4	Achab komt zijn huis binnen, boos en verbolgen over het gesprokene dat tot hem heeft gesproken de Jizreëliet Nabot, toen hij zei: ik geef u het erfgoed van mijn vaderen niet! Hij legt zich neer op zijn bed, draait zijn aanschijn af en heeft geen stukje brood gegeten.
5	Maar dan komt Izebel, zijn vrouw, bij hem binnen; zij spreekt tot hem uit: wat is dit?- jouw geest zo verbolgen dat je geen stukje brood meer eet!
6	Hij spreekt tot haar uit: omdat ik tot Nabot de Jizreëliet sprak en tot hem heb gezegd: geef mij je wijngaard, voor zilvergeld, of, als dat jou meer behaagt, geef ik jou in plaats daarvan een wijngaard!- en hij zei: ik geef u mijn wijngaard niet!
7	Izebel, zijn vrouw, zegt tot hem: jij, nú moet je een koninklijke daad doen over Israël; sta op, eet je brood en doe je hart tegoed: ik geef jou de wijngaard van Nabot de Jizreëliet!
8	Zij schrijft in Achabs naam briefrollen vol en verzegelt ze met zijn zegel; zij zendt de briefrollen aan de oudsten en de vrijgeborenen in zijn stad die mét Nabot ingezetenen zijn.
9	In de briefrollen schrijft zij, zegt zij: roept een vasten uit en laat Nabot zitten aan het hoofd van de gemeenschap!-
10	laat tegenover hem twee mannen zitten die belialszonen zijn,- laat hen getuigen en zeggen: jij hebt God en koning vaarwel-gezegend!- leidt hem dan naar buiten en kogelt hem dood!
11	De mannen van zijn stad, de oudsten en de vrijgeborenen die in zijn stad hun zetel hebben, doen zoals Izebel bericht aan hen gezonden heeft,- zoals in de briefrollen is geschreven die zij aan hen gezonden heeft.
12	Ze hebben een vasten uitgeroepen,- en Nabot laten zitten aan het hoofd van de gemeenschap.
13	Dan komen er twee mannen die belialszonen zijn en gaan tegenover hem zitten; de belialsmannen getuigen tegenover de gemeenschap tegen Nabot en zeggen: Nabot heeft God en koning vaarwel-gezegend! Ze leiden hem uit naar buiten de stad en kogelen hem met stenen dood.
14	Ze zenden aan Izebel bericht en zeggen: Nabot is bekogeld en dood!
15	En het geschiedt zodra Izebel hoort dat Nabot bekogeld is en dood is,- dat Izebel tot Achab zegt: sta op, beërf de wijngaard van Nabot de Jizreëliet, die hij weigerde voor zilvergeld aan jou te geven!, want er is geen Nabot meer in leven, hij is dood!
16	En het geschiedt zodra Achab hoort dat Nabot dood is,- dat Achab opstaat om af te dalen naar de wijngaard van Nabot de Jizreëliet om die te beërven. ••